بسیاری از والدین از مشکلات مراقبت از کودک بیمار آگاه هستند و تجربه‌های مختلفی در این زمینه دارند. معمولاً والدین تمام تلاش خود را برای مراقبت از کودک بیمار به کار می‌گیرند، تا کودک هر چه سریع‌تر بهبود یابد. خوشبختانه بسیاری از بیماری‌های رایج در کودکان معمولاً جدی و خطرناک نیستند و با درمان‌های خانگی بهبود پیدا می‌کنند. با توجه به شایع بودن برخی از بیماری‌ها در کودکان پزشکان روش‌های درمان خانگی مؤثری برای این بیماری‌های پیشنهاد کرده‌اند.
انواع بیماری های رایج در کودکان ودرمان خانگی آنها
در این مقاله با بیماری‌های رایج در کودکان و روش‌های درمان خانگی هر یک آشنا می‌شوید:
1.سرماخوردگی
در شرایطی که کودک دچار علائمی مانند انسداد یا آبریزش بینی، آبریزش اشک، عطسه و سرفه شده باشد به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی شده است. ابتلا به سرماخوردگی در میان نوزادان و کودکان نوپا بسیار شایع است. در شرایطی که دمای بدن کودک بیشتر از حد طبیعی باشد کودک دچار تب شده است و باید اقدامات لازم برای کاهش تب انجام شود.
امروزه با شیوع ویروس کرونا در سرتاسر دنیا و شباهت زیاد علائم این بیماری با سرماخوردگی تشخیص را برای خانواده های کودکان کمی دشوارتر کرده است به همین خاطر به منظور کاهش استرس در والدین این کودکان در مقاله علائم کرونا در کودکان در این باره صحبت کرده ایم.
روش‌های درمان خانگی سرماخوردگی
- آب‌رسانی به بدن کودک با انواع مایعات مانند آب و آبمیوه‌های کم قند
- دور نگه داشتن کودک از اماکن شلوغ، افراد بیمار و سایر کودکان
- آموزش استفاده از دستمال به کودک در هنگام عطسه، سرفه یا باز کردن بینی
- مراجعه به پزشک در صورت بالا رفتن تب یا عدم مشاهده علایم بهبودی
2.برونشیت یا عفونت ریه
علایم عفونت ریه در کودکان عمدتاً شامل خس خس ریه در هنگان تنفس، شنیده شدن صدای سوت در هنگام بازدم، تنفس سریع و اختلال در تنفس است.
روش‌های درمان خانگی برونشیت یا عفونت ریه
- آب‌رسانی به بدن کودک با مایعاتی مانند آب و آبمیوه‌های سرشار از ویتامین C
- اجتناب از حضور کودک در مکان‌های پر دود و آلوده زیرا دود تنباکو ممکن است وضعیت کودک را بدتر کند
- در شرایطی که نفس کشیدن برای کودک مشکل شده و احساس بی‌حالی و بی اشتهایی می‌کند باید سریعاً به پزشک اطفال مراجعه شود.
3.آنفولانزای معده(گاستروانتریت)
در شرایطی که کودک علائمی مانند تهوع و استفراغ، مدفوع بدبو و آبکی، دردهای عضلانی، درد شکم و تب خفیف را تجربه می‌کند، احتمالاً دچار آنفولانزای معده یا عفونت در روده شده است.
روش‌های درمان خانگی آنفولانزای معده(گاستروانتریت)
- برای جایگزینی آب و املاح از دست رفته بدن، مصرف انواع مایعات مانند آب یا آبمیوه‌هایی که حاوی شیر نیستند اقدام مناسبی است. تشویق کودک به نوشیدن مکرر مایعات برای بهبود او ضروری است
- دور نگه داشتن کودک از ارتباط با دیگران زیرا آنفولانزای معده مسری است
- مراجعه به پزشک در صورت ادامه یا بدتر شدن علائم بیماری
4.بیماری دست، پا و دهان (HFMD)
در صورت مشاهده بثورات یا تاول‌های زیر به روی کف دست، پا یا باسن، زخم دهان دردناک، تب یا گلودرد ممکن است کودک به بیماری شایع دست، پا و دهان مبتلا شده باشد. گاهی اوقات، این بیماری ممکن است کودک را دچار مشکلات جدی سلامتی کند.
روش‌های درمان خانگی بیماری دست، پا و دهان (HFMD) در کودکان
- در شرایطی که کودک به بیماری HFMD مبتلا شده باشد لازم است به مدرسه و مهد کودک اطلاع رسانی شود. برای پیشگیری از سرایت این بیماری به سایر کودکان اعمال قرنطینه ضروری است.
- آب‌رسانی به کودک با مقدار زیادی آب و مایعات دیگر
- تغییر رژیم غذایی روزانه به رژیم غذایی با بافت نرم (مثلاً فرنی) زیرا زخم دهان کودک ممکن است بسیار دردناک باشد.
- برخورداری کودک از استراحت کافی و ماندن در رختخواب
- انجام اقدامات مهم برای جلوگیری از انتشار HFMD در خانه مانند ضدعفونی کردن تمام اسباب بازی‌ها و سایر اشیایی که کودک با آنها در تماس است.
- در صورت مشاهده علایم این بیماری کودک را سریعاً نزد پزشک ببرید.
5.تشنج ناشی از تب
در شرایطی که تب کودک کنترل نشود، ممکن است دچار تشنج ناشی از تب شود. در این شرایط ممکن است کودک بیهوش شود، عضلات بدن منقبض شوند، کودک به صورت ناگهانی به زمین بیفتند یا دست و پاهایش تکان بخورد. علائم دیگر این نوع تشنج عبارت‌اند از انقباض غیر ارادی فک و چرخیدن چشم‌ها
روش‌های درمان خانگی تشنج در کودکان
سعی نکنید به زور جلوی تشنج را بگیرید، کودک را روی زمین بگذارید و اجازه دهید تشنج ادامه پیدا کند
- چیزی را به زور وارد دهان کودک نکنید. فقط مطمئن شوید که راه هوایی او باز است تا از خفگی جلوگیری شود
- پس از پایان تشنج، در صورتی که کودک تمایل به خواب دارد به او اجازه این کار را بدهید
- اگر این اولین بار است که کودک دچار تشنج شده است فوراً کودک را به نزد پزشک ببرید
6.آبله مرغان بیماری شایع در سنین کودکی
آبله مرغان نوعی بیماری مسری و شایع در کودکان است که خوشبختانه علایم خفیفی دارد. معمولاً کودک مبتلا به این بیماری دچار تب، لکه‌های قرمز و خارش دار بروی بدن و صورت می‌شود.
این لکه‌ها در طی چند روز ظاهر شده و در نهایت به تاول‌های کوچکی تبدیل می‌شوند. اگر نواحی زخم‌ها دچار عفونت شود احتمال باقی ماندن جای زخم بیشتر است.
روش انتشار این بیماری از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا تنفس قطرات ریز معلق در هواست که از دستگاه تنفسی بیمار خارج شده است.
راهکارهایی برای درمان خانگی آبله مرغان در کودکان
- در صورت ابتلای کودک به آبله مرغان کودک باید سریعاً قرنطینه شود
- برای جلوگیری از خاراندن محل زخم‌ها، بهتر است ناخن‌های کودک کوتاه شود و در طول شب کودک از دستکش استفاده کند
- حمام با آب خنک برای کمک به تسکین خارش زخم‌ها مفید است
- در صورت انتشار بثورات پوستی به چشم‌ها کودک را فوراً نزد پزشک ببرید. همچنین در صورت مشاهده علایمی مانند سرگیجه و استفراغ، ضربان سریع قلب، تنگی نفس، احساس لرز، از دست دادن هماهنگی عضلات، انقباض عضلات گردن یا تب بالا مراجعه به پزشک ضروری است.
7.بیماری پوستی اگزما در کودکان
مشاهده لکه‌های قرمز رنگ همراه با خارش بر اندام، صورت یا تنه کودکان نشان دهنده ابتلای کودک به اگزما است. کودکانی که از اگزما رنج می‌برند معمولاً به صورت ژنتیکی سابقه ابتلا به اگزما، آسم و تب یونجه را دارند. خوشبختانه این بیماری مسری و عفونی نیست.
روش‌های درمان خانگی اگزمای پوستی کودک
- پوست کودک را مرطوب نگه دارید و در صورت تجویز پزشک از کرم موضعی استروئیدی استفاده کنید.
- مصرف داروی ضد خارش (آنتی هیستامین) درست قبل از خواب، سبب کاهش احساس خارش می‌شود و به کودک کمک می‌کند تا راحت‌تر بخوابد.
- اجتناب از محرک‌های رایج، مانند تغییرات ناگهانی دما، گرد و غبار، خز حیوانات، دود تنباکو و استرس برای کاهش علایم اگزما مؤثر است.
- از صابون‌های ملایم استفاده کنید و لباس‌های نخی سبک به کودک بپوشانید
- اگر خارش ناشی از اگزما سبب ایجاد تداخل در فعالیت‌های روزانه یا خواب کودک شده باشد و یا اگر محل اگزما پوسته پوسته شده و ترشح دارد باید سریعاً کودک را نزد پزشک ببرید.
8.شیوع بیماری تنفسی آسم در کودکان
در شرایطی که کودک علایمی مانند خس خس تنفسی، احساس سفتی یا درد در قفسه سینه را تجربه می‌کند و نفس کشیدن برای او مشکل شده است ممکن است دچار آسم شده باشد.
در این شرایط کودک دچار سرفه‌هایی می‌شود که به سادگی از بین نمی‌رود. معمولاً مجاری تنفسی کودک مبتلا به آسم حساس و ملتهب است. این بیماری بسیار شایع است و در بسیاری از کودکان مشاهده می‌شود.
روش‌های درمان خانگی بیماری تنفسی آسم
- استفاده از اسپری تنفسی طبق دستور پزشک از اهمیت زیادی برخوردار است و باید این روش هر 20 دقیقه تا یک ساعت تکرار شود
- اجتناب از محرک‌هایی مانند گرد و غبار، گرده، خز حیوانات، دود تنباکو و استرس ضروری است
- اگر علائم آسم برطرف نشد یا بدتر شد، یا اگر علائم بیماری در عرض چهار ساعت مجدداً برگشت، فوراً کودک را نزد پزشک ببرید.
9.رینیت آلرژیک (آلرژی)
کودک مبتلا به آلرژی به صورت مداوم دچار عطسه و آبریزش بینی است. در بسیاری از کشورهای استوایی و گرمسیری مشکل رینیت آلرژیک یک بیماری دائمی است. این بیماری شایع‌ترین بیماری آلرژیک مزمن در کودکان است و ممکن است با آسم، عفونت گوش یا اگزما همراه باشد. یکی از عوارض اصلی آلرژی ایجاد اختلال در خواب کودک است.
روش‌های درمان خانگی آلرژی مخصوص کودکان
- اجتناب از محرک‌های شایع مانند گرد و غبار و دود تنباکو
- استفاده از فیلتر هوای ذرات با راندمان بالا برای کاهش غلظت گرد و غبار
- استفاده از یک بالش اضافی برای بالا نگه داشتن سر کودک، جلوگیری از احتقان و سهولت تنفس
- اگر رینیت آلرژیک بر فعالیت‌های روزانه کودک تأثیر گذار باشد بهتر است که کودک را نزد پزشک ببرید. معمولاً برای تسکین علایم از آنتی هیستامین‌های خوراکی و/یا اسپری‌های بینی استفاده می‌شود.
10.مشکلات گوارشی (یبوست در کودکان)
یبوست به معنای ایجاد مشکل در دفع مدفوع و کاهش تعداد دفع نسبت به شرایط طبیعی است. در این وضعیت سرعت دفع مدفوع به شدت کاهش یافته و جنس مدفوع نیز بسیار سخت و سفت خواهد بود .
سایر علایم ابتلای کودک به یبوست شامل سفت شدن شکم، ناراحتی و درد در هنگام دفع است. کودکان ممکن است در سنین مختلف حرکات روده‌ای متفاوتی داشته باشند و به ندرت اتفاق می افتد که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند دچار یبوست شوند زیرا شیر مادر به راحتی قابل هضم است.
روش‌های درمان خانگی یبوست در کودک
قبل از هر کاری برای تسکین ناراحتی کودک، با پزشک اطفال مشورت کنید.
آب‌رسانی به کودک با استفاده از مایعات و انواع نوشیدنی‌های سالم
از ترکیب آب گلابی یا آب سیب (رقیق شده با آب) استفاده کنید
استفاده از یک پارچه گرم و مرطوب روی مقعد گاهی اوقات می‌تواند حرکت روده را تحریک کند.
اضافه کردن مقداری روغن زیتون به رژیم غذایی کودک
گاهی کم تجربگی والدین در شناسایی علایم بیماری های شایع در کودکان سبب بروز مشکلاتی جدی در سلامت کودک می شود. با کسب آگاهی از علایم این بیماری ها می توان قبل از بروز مشکلات جدی نسبت به کنترل و درمان این عوارض اقدام کرد به همین خاطر در مقاله علائم مشکلات گوارشی در کودکان در رابطه با انواع مشکلات گوارشی در کودکان صحبت کرده ایم.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.
