همه ما می‌دانیم که حملات و بیماری های تنفسی در کودکان، بسیاری خطرناک بوده و گاهی باعث آسیب‌های جدی به بدن و در مواقعی مرگ می‌شود. این عفونت‌ها از طریق ویروس‌ها و باکتری‌ها منتقل می‌شوند و باید به سرعت تشخیص داده شده و روند درمانشان آغاز شود. علائم بیماری های تنفسی در کودکان شامل عطسه، سرفه، تب، خستگی و تنگی نفس است و با مشاهده این موارد باید به یک پزشک مراجعه کنید. در این مقاله از شرکت پرستاری آسایش ایرانیان می‌خواهیم به بررسی این مشکل پرداخته و در مورد روش‌های تشخیص و درمان آن صحبت کنیم.
شایع‌ترین بیماری های تفسی و ریه در کودکان و نوزادان کدامند؟
دلایل بیماری های تنفسی در کودکان و نوزادان، ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند که هر کدام منجر به ایجاد نوع خاصی از بیماری با علائم متفاوت می‌شوند. در اینجا به چند نمونه از رایج‌ترین بیماری‌های تنفسی کودکان خواهیم پرداخت:
آنفولانزا
حمله و بیماری های تنفسی در کودکان می‌تواند به دلیل آنفولانزا نیز اتفاق بیفتد. در برخی افراد این بیماری با علائمی مانند تب بالا، درد عضلات، خستگی، سرفه و آبریزش بینی همراه است. البته گاهی در کودکان خردسال، ممکن است خطرناک و کشنده باشد. واکسن‌هایی برای نوزادان 6 ماه به بالا وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را کمتر کرده و در صورت بروز علائمش را ضعیف می‌کند.
سرماخوردگی
سرماخوردگی، عفونت ویروسی شایع در دستگاه تنفسی بوده و علائم آن شامل آبریزش بینی، گلو درد، سرفه، عطسه و سردرد است. استراحت و مصرف مایعات زیاد باعث می‌شود تا روند بهبود این بیماری سریعتر پیش رود. درمان بدون نسخه برای کودکان به هیچ عنوان توصیه نشده و ممکن است عوارض جانبی جبران‌ناپذیری داشته باشد.
همچنین بخوانید: نحوه مراقبت از بیماران مبتلا به آسم در منزل
آسم
آسم نیز یک بیماری مزمن دستگاه تنفسی با علائم سرفه، درد در قسمت سینه، تنگی نفس و خس خس کردن هنگام بازدم است. عواملی مانند گرد و غبار و مواد آلرژی‌زا می‌توانند باعث بروز آسم شوند. در صورتی که کودک شما علائمی مشابه آسم داشته باشد، باید به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
سینوزیت
در این بیماری التهاب و تورم سینوس‌ها اتفاق افتاده و ممکن است ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژی باشد. علائم آن شامل درد و فشار در صورت، احساس پر شدن بینی، سرفه و آبریزش بینی است. همچنین مایعات پشت بینی می‌توانند باعث گلودرد، بوی بد دهان و حالت تهوع یا استفراغ در کودک شوند.
برونشیت
برونشیت، التهاب برونش‌ها یا لوله‌های بزرگ تنفسی در ریه‌ها بوده و معمولاً ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزاست. علائم آن شامل سرفه، آبریزش بینی، درد قفسه سینه، تب و لرز، خستگی و خس خس سینه است. کودکان مبتلا به آسم، آلرژی یا سینوزیت مزمن در معرض خطر بیشتری از ابتلا به برونشیت هستند.
خروسک
خروسک را با نام کروپ یا لارنژیت کودکان نیز می‌شناسند که یک بیماری ویروسی با تورم نای و حنجره است. این تورم جلوی ورود آزاد هوا به ریه‌ها را گرفته و باعث صدای خس خس و مشکل در تنفس می‌شود. درمان خروسک شامل استراحت، مصرف مایعات، مصرف ضد التهاب‌ها و داروهای ضد درد مثل ایبوپروفن یا استامینوفن است. همچنین در موارد شدید، استفاده از استروئیدها برای بهبود تنفس کودک مورد نیاز است.
گلودرد میکروبی
گلودرد میکروبی یا استرپ تروت، نوعی از عفونت باکتریایی بوده و معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. آموکسی‌سیلین یا پنی‌سیلین به مدت 10 روز تجویز می‌شود و مصرف زیاد مایعات نیز به روند درمان کودک کمک می‌کند. در صورت عدم درمان این بیماری، ممکن است عوارض جدی مانند تب روماتیسمی ایجاد شود که روی قلب، مفاصل، سیستم عصبی و پوست تأثیر می‌گذارد.
پنومونی یا ذات‌الریه
پنومونی یا بیماری ذات الریه، مربوط به عفونت ریه‌ها بوده و می‌تواند وضعیت خطرناکی را ایجاد کند. علائم آن شامل تنفس سریع و پی در پی، تب بالا و لرز، سرفه، خستگی و درد قفسه سینه هنگام تنفس است. بیماری ذات الریه در 15% کودکان زیر 5 سال، منجر به مرگ می‌شود و دلیل اصلی ایجاد آن شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند.
سل
سل را باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد کرده و در کودکان از طریق تماس با فرد مبتلا در خانه ایجاد می‌شود. در صورت عدم درمان، با احتمال 50 تا 60 درصد، نوزاد از دست خواهد رفت. علائم سل شامل سرفه، درد قفسه سینه، خلط، خستگی و کاهش اشتها بوده و تشخیص آن نیز کمی دشوار است.
برونشیولیت
آخرین بیماری در این لیست با التهاب و تورم در راه‌های هوایی کوچکترین بخش‌های ریه همراه است. این بیماری معمولاً نوزادان زیر 2 سال را تحت تأثیر قرار داده و شایع‌ترین علت بستری نوزادان زیر 1 سال در بیمارستان‌هاست. علائم بیماری شامل تنفس سریع، تحریک پذیری، خس خس سینه، تغذیه ضعیف و استفراغ است. برای درمان بیماری های تنفسی در کودکان که عامل ویروسی دارند، اصولا از داروهای ضد ویروسی استفاده می‌شود.
جلوگیری از بیماری های تنفسی در کودکان
پیشگیری از عفونت‌های تنفسی در کودکان اهمیت زیادی دارد. شست‌وشوی منظم و دقیق دست‌ها با آب و صابون، استفاده از ضدعفونی کننده‌های دست و جلوگیری از تماس کودک با افراد مبتلا به بیماری می‌تواند در جلوگیری از بروز بیماری، موثر باشد.
شست‌وشوی منظم و دقیق دست‌ها با آب و صابون در جلوگیری از بروز بیماری، موثر است.
همچنین محدودیت حضور در محیط‌های شلوغ، استفاده از ماسک صورت و ترکیبی از اقدامات بهداشتی در مهدکودک و مدرسه نیز باعث می‌شود تا کودک کمتر دچار بیماری شده و شیوع عفونت‌های تنفسی را کمتر خواهد کرد.
همچنین بخوانید: پرستاری از کودک مبتلا به دیابت
علائم حساسیت های تنفسی در کودکان و نوزدان چیست؟
آلرژی‌های تنفسی معمولاً به دلیل حساسیت به گرد و غبار، گرده گل، حیوانات خانگی و … ایجاد می‌شود. آسم به عنوان یکی از رایج‌ترین آلرژی‌های تنفسی شناخته شده و باعث می‌شود، مجاری بینی و تنفسی تحت تاثیر قرار گرفته و علائمی مانند سختی در تنفس ایجاد شود. برای تشخیص آلرژی در کودکان، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید تا با انجام تست‌های مختلف، نوع و علت آلرژی تشخیص داده شود.
علائم بیماری‌های تنفسی ویروسی در کودکان
علائم حمله و بیماری های تنفسی در کودکان نیز تقریبا مشابه با بیماری‌های تنفسی مانند آسم است. این علائم شامل سختی در تنفس، کبودی، فرو رفتگی زیر جناغ و استخوان قفسه سینه، باز شدن حفره‌های بینی، ناله و خس خس سینه، تب در نوزادان بالای سه روز و زیر سه ماه، کاهش دفعات دفع ادرار، خستگی زودرس و اختلالات هوشیاری است. بنابراین با مشاهده 2 علامت یا بیشتر باید سریعات به پزشک مراجعه کنید.
راه های تشخصی بیماری های تنفسی در کودکان و نوزادان چگونه است؟
تشخیص عفونت‌های تنفسی در کودکان توسط پزشک، براساس علائم بالینی و صحبت با والدین و یا پرستار کودک انجام خواهد شد. پزشک علائمی مانند تب، سرفه، خستگی، عطسه، گرفتگی صدا و تنگی نفس را بررسی کرده و سوابق پزشکی و افراد مبتلایی که در اطراف کودک هستند را هم چک می‌کند.
تشخیص عفونت‌های تنفسی در کودکان براساس علائم بالینی انجام خواهد شد
در صورت نیاز برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش خون و سایر آزمایش‌ها مانند پرتونگاری سینوس‌ها، اسکن مغز و ریه و … نیز ممکن است انجام شود. در نهایت پزشک با کنار هم قرار دادن آزمایشات و مشاهدات بالینی، تشخیص نهایی را به صورت قطعی اعلام کرده و درمان بیماری های تنفسی در کودکان را آغاز می‌کند.
همچنین بخوانید: پرستاری از کودک معلول در منزل
کاهش علائم حساسیت تنفسی با چند راهکار ساده
زمانی که کودکی در معرض حساسیت و بیماری تنفسی قرار می‌گیرد، به دلیل سختی در پروسه نفس کشیدن و دیگر علائم، آرامش خود را از دست می‌دهد، برای آنکه بتوانید به او کمک کنید، باید از راهکارهایی برای کاهش علائم بیماری او استفاده کنید. در این میان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استفاده از دستگاه بخور سرد
- جلوگیری از ایجاد گرد و غبار و دود دخانیات در اتاق کودک
- خارج کردن گیاهان، حیوانات خانگی و آلرژن‌ها از اتاق کودک
- استفاده از سرویس خواب ضد حساسیت، مانند بالشت و پتوی تولید شده از مواد مصنوعی به جای پشم و پر حیوانات
- جمع کردن فرش و موکت پرزدار از اتاق کودک
- کشیدن جاروبرقی به صورت مکرر روی فرش و پرده‌های اتاق کودک برای کنترل غبار روی سطوح
علت اهمیت آگاهی از بیماری‌های تنفسی در کودکان
حمله و بیماری های تنفسی در کودکان بسیار شایع بوده و می‌توان گفت تقریباً 3/1 از بستری‌های کودکان را شامل می‌شود. اگر این بیماری‌ها در همان آغاز تشخیص داده نشده و درمان نشوند، ممکن است به مرگ کودک ختم شود و به همین دلیل داشتن اطلاعات کافی در مورد علائمی که در این مطلب به آنها اشاره شد، بسیار مهم است.
همچنین بخوانید: نحوه نگهداری کودکان با بیماری های مزمن
سوالات متداول
آیا بیماری‌های تنفسی به صورت ژنتیکی است؟
بله برخی از این بیماری‌های به صورت ژنتیکی هستند و ممکن است از سنین کمتر کودک را درگیر کند. در میان این بیماری‌های می‌توانیم به اسم اشاره کنیم که از 6 سالگی در کودک تشخیص داده می‌شود.
میزان بروز و شیوع بیماری سرماخوردگی چند روز است؟
اگر کودک شما دچار سرماخوردگی شده و ریه‌هایش درگیر شود، احتمالا تا دو هفته سرفه و دیگر علائم را در او خواهید دید. پس از این 14 روز باید بیماری بهبود پیدا کند، در غیر اینصورت باید حتما برای درمان بهتر به پزشک مراجعه کنید.
آیا استفاده از آنتی هیستامین برای درمان حساسیت‌های تنفسی در کودک مناسب است؟
مصرف هر دارویی در کودکان باید با تجویز پزشک باشد. احتمالا پزشک با دیدن علائمی مانند بثورات پوستی، سوزن سوزن شدن دهان یا تورم، دوز مناسبی از این دارو را به کودک شما خواهد داد.
عفونت‌های ویروسی که بیشتر دستگاه تنفسی تحتانی را درگیر می‌کنند، کدامند؟
خروسک، آماس نایژه (برونشیت)، پنومونی (سینه پهلو) و التهاب بافت ریه (برونشیولیتس) جزو بیماری‌های ویروسی هستند که باعث درگیری دستگاه تنفسی تحتانی می‌شوند.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.
