آشنایی با علایم بیماری رینود و روش های پیشگیری و درمان آن

بیماری رینود Raynaud’s disease  باعث می‌شود برخی از نواحی بدن – مانند انگشتان دست و پا – در پاسخ به دمای سرد یا استرس احساس بی‌حسی و سردی کنند.

در بیماری رینود، شریان‌های کوچک‌تری که خون را به پوست می‌رسانند، باریک تر می‌شوند و جریان خون را در مناطق آسیب‌دیده محدود می‌کنند (وازواسپاسم).

زنان بیشتر از مردان به بیماری رینود مبتلا می شوند که به عنوان پدیده یا سندرم رینود نیز شناخته می شود. به نظر می رسد این بیماری در افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می کنند شایع تر است.

درمان بیماری رینود بستگی به شدت آن دارد و اینکه آیا فرد بیماری های دیگری دارد یا خیر. برای اکثر مردم، بیماری رینود ناتوان کننده نیست، اما می تواند کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم بیماری رینود

علائم و نشانه های بیماری رینود عبارتند از:

• سردی انگشتان دست یا پا
• تغییر رنگ در پوست در پاسخ به سرما یا استرس
• احساس بی‌حسی، گزگز یا درد گزنده هنگام گرم شدن یا کاهش استرس

در طول حمله رینود، نواحی آسیب دیده پوست معمولاً ابتدا سفید می شوند. سپس اغلب به رنگ آبی تغییر رنگ می دهند و احساس سردی و بی حسی می کنند. با گرم شدن و بهبود گردش خون، نواحی آسیب دیده ممکن است قرمز، ضربان دار، گزگزکننده یا متورم شوند.

اگرچه رینود بیشتر انگشتان دست و پا را درگیر می کند، اما می تواند سایر نواحی بدن مانند بینی، لب ها، گوش ها و حتی نوک سینه ها را نیز درگیر کند. پس از گرم کردن، بازگشت جریان خون طبیعی به ناحیه می تواند 15 دقیقه طول بکشد.

علل بیماری رینود

پزشکان به طور کامل علت حملات رینود را درک نمی کنند، اما به نظر می رسد رگ های خونی در دست ها و پاها نسبت به دمای سرد یا استرس بیش از حد واکنش نشان می دهند.

رگ های خونی در اسپاسم

در رینود، شریان‌های انگشتان دست و پا باریک می‌شوند و زمانی که در معرض سرما یا استرس قرار می‌گیرید، جریان خون را محدود می‌کنند. با گذشت زمان، این شریان های کوچک می توانند اندکی ضخیم شوند و جریان خون را محدودتر کنند.

دمای سرد به احتمال زیاد باعث حمله  رینود می شود. قرار گرفتن در معرض سرما، مانند قرار دادن دست ها در آب سرد، گرفتن چیزی از فریزر یا قرار گرفتن در هوای سرد، محتمل ترین محرک است. برای برخی افراد، استرس عاطفی می‌تواند باعث ایجاد یک احمله رینود شود.

رینود اولیه در مقابل ثانویه

دو نوع اصلی از این وضعیت وجود دارد.

رینود اولیه این بیماری شایع ترین شکل است که بیماری رینود اولیه نیز نامیده می شود. معمولا نتیجه یک بیماری مرتبط نیست. ممکن است آنقدر خفیف باشد که بسیاری از افراد مبتلا به رینود اولیه به دنبال درمان نباشند. و می تواند خود به خود حل شود.

رینود ثانویه این شکل که پدیده رینود ثانویه نیز نامیده می شود، ناشی از یک مشکل اساسی است. اگرچه رینود ثانویه نسبت به شکل اولیه کمتر شایع است، اما جدی تر است.

علائم و نشانه های رینود ثانویه معمولاً در حدود 40 سالگی ظاهر می شوند و معمولا دیرتر از رینود اولیه مشخص می شود.

علل رینود ثانویه عبارتند از:

بیماری های بافت همبند. اکثر افرادی که بیماری نادری دارند که منجر به سفت شدن و زخم شدن پوست (اسکلرودرمی) می شود، رینودز دارند. سایر بیماری هایی که خطر ابتلا به رینود را افزایش می دهند عبارتند از لوپوس، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن.

بیماری های عروق. این بیماری ها شامل تجمع پلاک‌ها در رگ‌های خونی تغذیه‌کننده قلب، اختلالی که در آن رگ‌های خونی دست و پا ملتهب می‌شوند، و نوعی فشار خون بالا که بر شریان‌های ریه تأثیر می‌گذارد، می‌شود.

سندرم تونل کارپال این عارضه شامل فشار بر روی عصب اصلی دست می‌شود که باعث بی‌حسی و درد در دست می‌شود که می‌تواند دست را در برابر دمای سرد مستعدتر کند.

عمل یا لرزش تکراری. تایپ کردن، نواختن پیانو یا انجام حرکات مشابه برای مدت طولانی و استفاده از ابزارهای ارتعاشی مانند چکش می‌تواند منجر به آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد شود.

سیگار کشیدن. سیگار کشیدن عروق خونی را منقبض می کند.

آسیب به دست یا پا. به عنوان مثال می توان به شکستگی مچ دست، جراحی یا سرمازدگی اشاره کرد.

داروهای خاص این  داروها شامل مسدودکننده های بتا برای فشار خون بالا، داروهای میگرن حاوی ارگوتامین و سوماتریپتان، داروهای اختلال کمبود توجه/بیش فعالی، برخی از عوامل شیمی درمانی و داروهایی که باعث تنگ شدن عروق خونی می شوند، مانند برخی از داروهای سرماخوردگی بدون نسخه.

عوامل خطرساز ابتلا به بیماری رینود

عوامل خطر رینود اولیه عبارتند از:

جنسیت . زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.
سن. اگرچه هر کسی ممکن است به این عارضه مبتلا شود، رینود اولیه اغلب در سنین 15 تا 30 سالگی شروع می شود.
اقلیم. این اختلال همچنین در افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می کنند شایع تر است.
سابقه خانوادگی. به نظر می رسد در صورتی که یکی از بستگان درجه یک – والدین، خواهر و برادر یا فرزند – مبتلا به این بیماری باشد خطر ابتلا به رینود اولیه افزایش می یابد.

عوامل خطر برای رینود ثانویه عبارتند از:

بیماری هایی که زمینه ساز بیماری رینود است : معمولا شامل بیماری هایی مانند اسکلرودرمی و لوپوس هستند.

مشاغل : شامل فعالیت هایی می شود که باعث آسیب های مکرر می شوند، مانند کار با ابزارهایی که ارتعاش تولید می کنند.

قرار گرفتن در معرض مواد خاص:  این مواد شامل سیگار کشیدن، مصرف داروهایی است که بر رگ های خونی تأثیر می گذارد و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مانند وینیل کلرید می باشد.

عوارض

اگر رینود ثانویه شدید باشد – که نادر است – کاهش جریان خون در انگشتان دست یا پا می تواند باعث آسیب به بافت ها شود. یک شریان کاملاً مسدود می تواند منجر به زخم  یا بافت مرده شود که درمان هر دو ممکن است دشوار باشد. به ندرت و در موارد شدید و درمان نشده ممکن است نیاز به برداشتن قسمت آسیب دیده بدن وجود داشته باشد.

پیشگیری از بیماری رینود

برای کمک به جلوگیری از حملات رینود اقدامات زیر را انجام دهید:

در فضای باز از پوشش مناسب استفاده کنید. وقتی هوا سرد است، قبل از بیرون رفتن از خانه یک کلاه، روسری، جوراب و چکمه و دو لایه دستکش استفاده کنید. برای جلوگیری از رسیدن هوای سرد به دستانتان، یک کت با سرآستین های محکم بپوشید تا دور دستکش را بگیرد.

اگر نوک بینی و لاله گوش شما به سرما حساس است از گوش بند و ماسک صورت استفاده کنید.

قبل از رانندگی در هوای سرد، چند دقیقه بخاری ماشین  را روشن کنید.
در داخل خانه اقدامات احتیاطی را انجام دهید. جوراب بپوشید و هنگام بیرون آوردن غذا از یخچال یا فریزر از دستکش استفاده کنید. برخی افراد پوشیدن دستکش و جوراب در رختخواب در زمستان را  مفید می دانند.

از آنجایی که تهویه مطبوع نامناسب می تواند باعث حملات رینود شود، کولر گازی  را روی دمای گرمتر تنظیم کنید. از لیوان های نوشیدنی عایق استفاده کنید.

شرکت پرستاری آسایش ایرانیان با داشتن سال ها تجربه ارزشمند در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی ارائه خدمت نماید.
کادر متخصص و آموزش دیده این مرکز در قالب پرستار کودک ، پرستار سالمند و پرستار بیمار با اندوختن تجارب ارزشمند در طی سال ها خدمت رسانی همواره آماده حضور در کنار شما عزیزان می باشد.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
لطفا به این مقاله امتیار دهید.