عفونت غدد بزاقی که سیالادنیتsalivary-gland-infection نیز نامیده می شود، بیشتر غدد بزاقی پاروتید را در کنار صورت، نزدیک گوش ها یا غدد بزاقی زیر فکی زیر فک تحت تاثیر قرار می دهد.
عفونت غدد بزاقی سیالادنیت نیز نامیده می شود و توسط باکتری یا ویروس ایجاد می شود. سنگ بزاقی یا سایر انسداد مجرای غدد بزاقی می تواند منجر به عفونت حاد شود. التهاب مزمن غده بزاقی می تواند باعث توقف عملکرد آن شود.
اگرچه این عارضه می تواند هر کسی، از جمله نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد، افرادی که بیشتر در معرض خطر عفونت غدد بزاقی هستند، افراد مسن و بیماران مزمن هستند. عفونتهای بزاق که به بافتهای عمیق سر و گردن گسترش مییابند، میتوانند تهدید کننده زندگی باشند.
غدد بزاقی چیست
این غدد در دهان قرار دارند. سه دسته از غدد بزاقی بزرگ وجود دارد: غدد پاروتید را می توان درست زیر هر گوش در سمت جلو پیدا کرد. غدد زیر فکی در زیر فک قرار دارند. غدد زیر زبانی نیز زیر زبان واقع شده اند.
دهان همچنین صدها غده بزاقی کوچکتر دارد. غدد بزاقی چه می کنند؟ این غدد بزاق تولید می کنند و آن را از طریق منافذی به نام مجرا به داخل دهان رها می کنند.
بزاق غذا را مرطوب نگه می دارد که به جویدن و بلعیدن کمک می کند. همچنین، بزاق به هضم صحیح غذا کمک می کند. بزاق علاوه بر این، دهان و دندان ها را سالم و تمیز نگه می دارد، زیرا حامل آنتی بادی هایی است که میکروب ها را از بین می برند.
اگر غدد بزاقی عفونی شده باشند یا بزاق کافی تولید نکنند، این وضعیت می تواند بر حس چشایی و درک طعم ها تأثیر منفی بگذارد. این وضعیت جویدن و بلعیدن را سخت و گاهی دردناک می کند.
این مشکل همچنین می تواند خطر از دست دادن دندان، پوسیدگی دندان و عفونت در دهان را افزایش دهد. لازم است که در صورت بروز مشکل در غدد بزاقی بیشتر به سلامت دهان و دندان اهمیت داده شود.
سیالادنیت چگونه بر غدد بزاقی اثر می گذارد؟
سیالادنیت یک عفونت باکتریایی غده بزاقی است. معمولا این عفونت ممکن است در غده پاروتید زمانی رخ دهد که مجرای داخل دهان مسدود شده باشد. سیالادنیت یک توده دردناک در غده ایجاد می کند و باعث می شود مایعی بد مزه به داخل دهان جاری شود.
سیالادنیت برای افراد مسن، به ویژه برای کسانی که سنگ بزاق دارند، معمول است. با این وجود، این وضعیت ممکن است در چند هفته اول پس از تولد نوزادان نیز رخ دهد. در صورت عدم درمان، عفونت غدد بزاقی می تواند باعث درد شدید، آبسه و تب شدید شود.
سیالادنیت زمانی ظاهر می شود که ویروس ها یا باکتری ها غده ای را که بزاق ایجاد می کند، آلوده کنند. عفونت غدد بزاقی در شرایط زیر بروز می کند:
کاهش جریان بزاق ناشی از مشکلات و بیماری ها مانند خشکی دهان.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان که رشد باکتری هایی مانند هموفیلوس آنفولانزا یا استافیلوکوکوس اورئوس را افزایش می دهد.
کم آبی شدید، که به دلیل جراحی یا بیماری ایجاد می شود.
انسداد در غدد بزاقی ممکن است باعث التهاب شود و غدد را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد. برخی از علائم عمومی عبارتند از: خشکی دهان، طعم بد در دهان، درد در دهان، درد صورت، تورم صورت یا گردن.
ویروس ها و قارچ ها نیز می توانند باعث عفونت در غدد شوند. (اوریون نمونه ای از عفونت ویروسی غدد پاروتید است.)
همانگونه که ذکر شد عفونت زمانی که دهان خشک است بیشتر اتفاق می افتد، به دلیل:
سنگ بزاقی یا پیچ خوردگی یا انسداد مجرای غده
مصرف ناکافی مایعات، بیماری یا داروهایی مانند دیورتیک ها (قرص های آب) یا آنتی هیستامین ها
سندرم شوگرن
روش درمان سیالادنیت به میزان شدت عفونت، علت اولیه آن و هر گونه علائم دیگری که ممکن است وجود داشته باشد بستگی دارد. آنتی بیوتیک ها را می توان برای درمان چرک، عفونت باکتریایی یا تب استفاده کرد. ممکن است از سوزن های ظریفی برای برداشتن آبسه استفاده شود.
درمان های خانگی عبارتند از:
ماساژ غده آسیب دیده
نوشیدن 8 تا 10 لیوان آب در روز. ترجیحا با لیمو برای تحریک بزاق و شفاف نگه داشتن غدد.
استفاده از کمپرس گرم روی غدد آسیب دیده
مکیدن آب نبات لیموی بدون قند یا لیمو ترش برای تحریک جریان بزاق و کاهش تورم
شستن دهان با آب نمک گرم
علائم
علائم عفونت غدد بزاق می تواند شامل موارد زیر باشد:
درد، حساسیت و قرمزی
تورم سخت غده بزاقی و بافت های اطراف آن
تب و لرز
تخلیه مایع عفونی از غده
روش تشخیص
پزشک سابقه پزشکی را می گیرد و غدد بزاقی داخل دهان را معاینه می کند. تست های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) یا اولتراسوند می توانند انسداد غدد بزاقی را به دلیل سنگ های بزاقی یا تومورها تشخیص دهند.
سایر روش های درمان
هیدراتاسیون و آنتی بیوتیک های داخل وریدی ممکن است برای جلوگیری از گسترش عفونت غدد بزاقی به بافت های عمیق سر و گردن یا جریان خون لازم باشد، که می تواند خطرناک باشد.
عفونت کنترل نشده می تواند منجر به تورم گردن و انسداد راه هوایی شود. درمان عفونت بزاق که به استخوان های صورت گسترش می یابد، می تواند چالش برانگیز باشد.
درمان جراحی
اگر عفونت پس از 48 ساعت به هیدراتاسیون و آنتی بیوتیک IV پاسخ ندهد، برش جراحی و تخلیه غده بزاقی ممکن است برای کنترل عفونت ضروری باشد.
اگر سنگهای بزاقی غدد را مسدود کرده و به عفونت کمک کنند، پزشک باید آنها را با جراحی خارج کند تا عفونت عود نکند. یکی از روش های کم تهاجمی حذف سنگ بزاقی، سیالوندوسکوپی نام دارد.
از این تکنیک می توان برای مدیریت سنگ های کوچک استفاده کرد. برای سنگ های بزرگتر، پزشک ممکن است نیاز به استفاده از روش جراحی باز تهاجمی تر داشته باشد. در بیشتر موارد، جراحی می تواند سبب حفظ غده بزاقی شود
شرکت پرستاری آسایش ایرانیان با داشتن سال ها تجربه ارزشمند در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی ارائه خدمت نماید.
کادر متخصص و آموزش دیده این مرکز در قالب پرستار کودک ، پرستار سالمند و پرستار بیمار با اندوختن تجارب ارزشمند در طی سال ها خدمت رسانی همواره آماده حضور در کنار شما عزیزان می باشد.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
لطفا به این مقاله امتیار دهید.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.