زخم بستر و یا همان زخم‌های فشاری به زخم‌هایی گفته می‌شود که با از بین رفتن تمامیت پوست در اثر فشارهای طولانی مدت در یک الی چند ناحیه به وجود آمده‌اند. زخم فشاری اغلب در نقاطی خود را نشان می‌دهند که پوست بر روی برجستگی استخوانی قرار گرفته است و ذخیره بافت چربی و بافت عضلانی در آن ناحیه کم می‌باشد. با توجه به اینکه کارشناسان ما در آسایش ایرانیان با چنین مواردی بین مراجعان برخورد کرده‌اند این مقاله را گردآوری کردیم.
درمان زخم بستر در سالمندان
در صورتی که شما نیز در منزل یک سالمند دارید که نیازمند به مراقبت است بدون شک با زخم‌های فشاری متعددی بر روی بدن آن‌ها مواجه شده‌اید. برای درمان این زخم بستر سالمندان بهتر است ناحیه زخم را با آب و صابون ملایم کمی شست و شو دهید تا هر نوع بافت مرده و مواد از روی زخم جدا شوند، این امر روند درمان را برای سالمندان سریع‌تر خواهد کرد. بعد از شست و شوی زخم در سریعترین زمان آن را خشک کنید. بعد از آن شما باید زخم را با ماده‌ای به نام سالین آن را شست و شو داده و در آخر با پانسمان بدون منفذ به صورت کامل زخم را بپوشانید.
7 مورد پیشگیری زخم بستر
در صورتی که سالمند در خانه دارید که دچار این بیماری شده، ابتدا با یک متخصص مشورت کنید و از یک پرستار سالمند کمک بگیرید؛ به علاوه به نکات زیر نیز دقت داشته باشید:
- هنگام حمام کردن بهتر است از یک اسفنج نرم استفاده کنید و از کشیدن کیسه در ناحیه زخم خودداری کنید
- روزانه به صورت مرتب از گرم و مرطوبت کننده‌های مختلف استفاده کنید
- مناطق کشاله ران و زیر سینه‌ها باید به صورت مرتب تمیز شوند
- سعی داشته باشید به صورت روزانه حمام نکنید این امر باعث خشکی پوست می‌شود
- در منطقه‌هایی که تحت فشار می‌باشند بهتر است از چروک شدن ملحفه و یا جمع شدن آن جلوگیری کنید
- استفاده از پودر تالک و صابون‌های قدرتمند اکیداً ممنوع می‌باشد
- مطمئن شوید که لباس‌های شما خطر ابتلا به زخم را افزایش نمی‌دهند.
درمان زخم بستر با تغذیه مناسب
اگر در این مواقع پرستار بیمار به تغذیه فرد توجه ویژه‌ای داشته باشد قطعا بهبود تسریع می‌یابد به طور مثال بیمار باید روزانه حداقل 8 لیوان آب را به همراه مواد پروتئینی مصرف کنند. مواد غذایی مانند ماهی نیازهای جسمی را بر طرف خواهد کرد. همان طور که می‌دانیم پروتئین‌ها ترمیم کننده بافت بدن می‌باشند که این امر می‌تواند در بهبود سلامت به سالمندان کمک شایانی کند. از دیگر توصیه‌ها برای درمان این زخم می‌توان به استفاده از قرص‌های ویتامین ث 500 میلی گرمی اشاره کرد.
پماد زخم بستر
یکی از روش‌هایی که سنتی نیز می‌باشد و در مراحل اولیه بیماری زخمبستر از آن استفاده می‌شود پمادهای زخم فشاری است. این محلول‌ها از ایجاد و بروز زخم‌های بیشتر جلوگیری خواهند کرد و از گسترش عفونت زخم فشاری نیز جلوگیری می‌کنند. اصولا سالمندانی که مشکل حرکتی دارند مستعد این بیماری هستند که در این باره پیشنهاد می‌شود مطلب پرستاری از سالمند معلول را مطالعه کنید.
امروزه برای درمان pressure ulcers پمادهای متنوعی تولید و در بازارها عرضه شده است که انتخاب این پمادها باید با توجه به دستورات پزشک متخصص انجام شود. لازم به ذکر است پمادهایی که برای درمان این زخم به وجود آمده‌اند با توجه به اثر بخشی و ترکیبی که دارند برای درجه‌های متنوعی از زخم‌ها مناسب می‌باشند.
مهم ترین پمادهای زخم بستر
در صورتی که شما نیز در منزل خود سالمندی دارید که به دلیل بیماری‌های متنوع قادر به حرکت نمی‌باشند و به این بیماری مبتلا شده‌اند می‌توانند با کمک ویزیت پزشک معالج به بهبود این بیماری کمک کنید و در حالت کلی برخی از پمادهایی که برای درمان این بیماری مناسب هستند به شرح زیر می‌باشند:
- ماد سیلور سولفادیازین
- پماد موپیروسین
- پماد فوسیدیک اسید
پیشگیری از زخم بستر
پیشگیری به صورت کامل از زخم بستر ممکن است کمی دشوار به نظر برسد؛ اما برای کاهش خطر شما می‌توانید اقداماتی را انجام دهید که به شرح زیر هستند:
- به صورت مرتب موقعیت خود را تغییر دهید، در صورتی که خودتان نمی‌توانید این عمل را انجام دهید از اطرافیانتان بخواهید این کار را انجام دهند. البته چند مورد از حرکات کششی و ورزشی نیز به شما کمک می‌کند. مقاله ورزش سالمندان جهت پیشگیری از کم تحرکی را مطالعه کنید.
- هر روز پوست خود را مورد بررسی قرار دهید
- بهتر است یک رژیم غذایی کامل و سالم داشته باشید که حاوی پروتئین‌های کافی، ویتامین‌های مختلف و مواد معدنی باشد.
- ترک سیگار از دیگر راه‌های پیشگیری از این مشکل می‌باشد. کشیدن سیگار به دلیل آن که باعث آسیب رساندن به گردش خون می‌شود احتمال ابتلا به زخم‌های فشاری را افزایش خواهد داد
- بهتر است پوست شما تحت مراقبت توسط یک پزشک متخصص قرار گیرد.
دستگاه وکیوم برای زخم فشاری
امروزه دستگاه‌های وکیوم زیادی برای درمان زخم‌ها به روش فشار منفی به وجود آمده است که پانسمان‌های متنوعی نیز دارند. این دستگاه‌ها برای درمان زخم‌های خاصی اعم از درمان زخم های فشاری به وجود آمده‌اند.
یکی از دستگاه‌های وکیوم به این صورت می‌باشد که به برق متصل می‌شوند و مخصوص بیمارانی طراحی شده است که تحرک محدودی دارند و دچار زخم‌های شدیدی شده‌اند.
نوع دیگر دستگاه‌های وکیوم به صورت سیار می‌باشد که وزن سبکی نیز دارند و با استفاده از باتری عمل می‌کنند، این نوع از دستگاه‌ها دارای حجم مخزن‌های کوچکی می‌باشند که برای بیماران اورژانسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش وکیوم تراپی برای درمان زخم فشاری توسط متخصصین و پزشکان خبره در این حوزه انجام می‌شود که می‌تواند در انواع مختلف مداوم و متناوب با درجه‌های مختلفی از فشار منفی انجام شود.
درمان زخم فشاری عمیق در منزل
از گذشته‌های دور تا به امروز روش‌های زیادی به صورت خانگی برای درمان زخم فشاری و بهبود آن به کار گرفته شده است. برای درمان خانگی این زخم روش‌های زیر از طرف متخصصین توصیه شده است:
روغن نارگیل
همان طور که می‌دانید روغن نارگیل دارای مقادیر بسیار زیادی از اسیدهای چرب می‌باشد که به راحتی می‌تواند منجر به درمان زخم‌های بستر شود. برای استفاده از این روغن باید در ابتدا زخم را شست و شو دهید و خشک کنید بعد از آن با استفاده از روغن نارگیل محل را به آرامی ماساژ دهید تا در پوست جذب شود. ماساژ شما باید به صورت آهسته صورت گیرد و به زخم بیمار آسیبی وارد نکند.
درمان زخم بستر با عسل
از دیگر روش‌های درمان خانگی pressure ulcers می‌توان به استفاده از عسل اشاره کرد. این ماده دارای خاصیت ضد عفونی می‌باشد که باعث التیام زخم‌های فشاری خواهد شد. عسل دارای خاصیت گرمی دارد که باعث می‌شود خون رسانی به ناحیه زخم شده سرعت داشته باشد. این موضوع باعث بهبود بافت‌های آسیب دیده در منطقه زخم شده خواهد شد.
درمان خانگی زخم بستر با آب نمک
هنگامی که وضعیت زخم بستر به صورتی باشد که نتوان آن را به خوبی تمیز کرد احتمال دارد که عفونت آن بالا گیرد. شما می‌توانید برای این کار از آب نمک استفاده کنید. آب و نمک برای شست و شوی زخم پوست‌های شل و مرده را از بین خواهد بود و مایع اضافه موجود در زخم‌ها را نیز کاهش خواهد داد.
درمان با آلوئه‌ورا
آلوئه‌ورا با دارا بودن مواد مغذی بسیاری که در ترکیبات خود دارد برای درمان زخم فشاری بسیار مؤثر واقع خواهد شد. این ماده توانایی این را دارد که رطوبت پوست را افزایش دهد و باعث بهبود زخم شود. برای آن که بتوان خاصیت آلوئه‌ورا را بیشتر کرد بهتر است برگ آن را برش دهید و ژل داخلی آن را بر روی نواحی زخم به آرامی بمالید و بگذارید تا به صورت طبیعی خشک شود. بعد از خشک شدن به آرامی با استفاده از پارچه تمیز آن را تمیز کنید. بهتر است این کار را 3 مرتبه در طول روز انجام دهید.
آیا زخم بستر مسری است
ممکن است برای شما نیز این سؤال به وجود آید که آیا زخم بستر مسری می‌باشد؟ پاسخ به این سؤال راحت‌تر است و خیر است! اما در صورتی که زخم فشاری شما به همراه چرک و یا عفونت‌های باکتریایی باشد بهتر است در هنگام درمان احتیاط‌های لازمه را داشته باشید.
سخن آخر
زخم‌های بستر که امروزه به این زخم‌های زخم فشاری نیز گفته می‌شود اغلب در پوست و بافت‌های زیر پوستی ایجاد می‌شوند که در اثر فشارهای ممتد و طولانی مدت به وجود می‌آیند. این زخم‌ها اغلب در منطقه‌هایی به وجود می‌آیند که پوست بر روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته است. اما بهتر است به شما بگوییم که زخم بستر یا pressure ulcers بیماری نمی‌باشد که قابل درمان نباشد! امروزه روش‌های بسیار مختلفی اعم از استفاده از پماد، وکیوم درمانی و… به وجود آمده است که به راحتی این مشکل را برای شما از بین خواهد برد. حتی امروزه روش‌های خانگی نیز برای برطرف‌کردن این زخم معرفی شده است.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.
زخم بستر از چی نشات میگیره؟
زخم بستر به علت فشار روی پوست که جریان خون را به پوست محدود می‌کند، ایجاد می‌شود. محدودیت حرکت می‌تواند پوست را آسیب‌پذیر کند.
سلام وقت بخیر
من مادرم زخم بستر شدیدی گرفته تشک مواج بهش کمکی میکنه؟