نحوه پیدایش و روش های درمان کرم آسکاریس

آسکاریاس (Ascariasis) نوعی عفونت کرمی شایع است. کرم آسکاریس با طول 30 سانتی‌متر در بدن رشد کرده و در نهایت باعث ایجاد مشکلات جدی در سیستم گوارش فرد خواهد شد. این بیماری را بیشتر می‌توانیم در کودکانی ببینیم که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می‌کنند. زمانی که این جاندار وارد بدن شود با سرعت بالای شروع به تخم ریزی کرده و در بدن تکثیر می‌شود. به دنبال این فرایند مشکلات مختلفی را در فرد ایجاد می‌کند که در صورت عدم درمان باعث ایجاد عوارض مختلف خواهد شد. در این مطلب از مرکز پرستاری آسایش ایرانیان می‌خواهیم در مورد این بیماری و هر آنچه که برای درمان و روش‌های پیشگیری از آن باید بدانیم، بپردازیم.

علائم وجود کرم آسکاریس در روده انسان

علائمی که در اغلب بیماران مبتلا به آسکاریش مشاهده می‌شود، شامل اختلالات گوارشی (مانند درد شکم، تهوع، استفراغ، پرآبی دهان، پرخوری، لاغری) و در موارد شدیدتر اختلالات تنفسی (سرفه، تنگی نفس)، علائم عصبی (لرزش، تشنج، عصبانیت، زودرنجی، خواب آشفته، سردرد) و اختلال در رشد کودکان است.

اختلالات علائم گوارشی از علائم وجود کرم آسکاریس در روده انسان است

البته در ابتدا ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد، اما زمانی که پس از کمی علائم با کم شدن اشتها، مشاهده کرم در مدفوع، کاهش وزن و … پدیدار خواهد شد.

همچنین بخوانید: نحوه مراقبت از بیماران مبتلا به آسم در منزل

روش‌های تشخیص کرم آسکاریس در روده انسان چیست؟

برای تشخیص آسکاریازیس، پزشک ابتدا علائم را بررسی کرده و آزمایشاتی را تجویز می‌کند:

آزمایش مدفوع

کرم‌های آسکاریازیس ماده بالغ در روده شروع به تخم‌گذاری می‌کنند. این تخم‌ها از طریق سیستم گوارش شما حرکت کرده و پس از گذشت 40 روز از زمان آلوده شدن، در مدفوع دیده می‌شوند.

برای تشخیص آسکاریازیس، پزشک مدفوع را از نظر وجود لاروهای کوچک معاینه می‌کند

برای تشخیص آسکاریازیس، پزشک مدفوع را از نظر وجود تخم‌ و لاروهای کوچک (میکروسکوپی) معاینه می‌کند. البته اگر فقط به کرم‌های نر آلوده شده باشید، تخمی دیده نخواهد شد.

همچنین بخوانید: اهمیت پرستاری از مریض قطع نخاع در منزل و مراقبت‌های لازم

آزمایشات خون

آزمایش خون نیز روش دیگری برای تشخیص است. زمانی که فردی به آسکاریس مبتلا شود، میزان نوع خاصی از گلبول‌های سفید به نام ائوزینوفیل در آزمایش خون او بیشتر می‌شود و این ویژگی یکی از نشانه‌های تشخیص است.

تست های تصویربرداری

اگر فردی به آسکاریس آلوده شده باشد، توده کرم‌ها ممکن است در عکس برداری با اشعه ایکس از شکم قابل مشاهده باشد. در برخی موارد، اشعه ایکس قفسه سینه می‌تواند وجود لاروها در ریه‌ها را هم نشان دهد.

سونوگرافی مخصوص کرم‌هایی است که در پانکراس یا کبد زندگی می‌کنند. همچنین اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) به پزشک کمک می‌کنند کرم‌هایی را که مجرای کبد یا پانکراس را مسدود کرده‌اند را شناسایی کنند.

همچنین بخوانید: بیماری پیسی چیست؟ علائم، انواع، تشخیص و درمان

درمان کرم آسکاریس

حتی زمانی که فردی به صورت خفیف به کرم آسکاریس مبتلا شده باشد هم باید درمان را آغاز کند، چرا که در مدت زمان کوتاهی این جاندار به دیگر اندام‌ها رفته و باعث ایجاد آسیب‌های جدی می‌شود.

درمان دارویی معمولا مصرف آلبندازول 400، مبندازول 100، ایورمکتین 100، پیپرازین 50 یا پیرانتل پاموات است. درمان دارویی معمولا کرم‌های بالغ را هدف قرار می‌دهد و به همین دلیل باید بعد از یک تا سه ماه دوباره تکرار شود و لاروهایی که دیگر بزرگسال شده‌اند نیز از بین بروند. همچنین در موارد شدید و عدم درمان در روزهای اولیه، اگر انسداد کامل روده ایجاد شده باشد، بیمار نیاز به عمل خواهد داشت. دانستن این نکات در زمان نگهداری از بیمار بسیار مهم است.

علت ابتلا به کرم آسکاریس

در کودکان آسکاریازیس می‌تواند ناشی از بلع تصادفی تخمک‌های کرم باشد که در خاک آلوده به مدفوع انسان یا غذای نپخته آلوده به خاک حاوی تخم یافت می‌شوند. طبق گفته سازمان جهانی بهداشت، کودکان اغلب به دلیل قرار دادن دست آلوده به خاک، در دهان خود، بیشتر مبتلا می‌شوند. همچنین، آسکاریازیس می‌تواند از طریق انتقال مستقیم از یک فرد به فرد دیگر نیز منتقل شود. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که با خاک مخلوط با مدفوع انسان و خوک که حاوی تخم آسکاریازیس یا آب آلوده است تماس پیدا کند. در نهایت نیز خوردن جگر خوک یا مرغ نپخته و سبزیجات نشسته که به این کرم آلوده است نیز ممکن است باعث بروز این بیماری شود.

عوارض کرم آسکاریس

آلودگی به کرم آسکاریس در حالت خفیف عوارض جدی را ایجاد نمی‌کند. اما در صورت آلودگی شدید، باعث بروز مشکلات جدی خواهد شد. برخی از عوارض مهم شامل از دست دادن اشتها، سوءتغذیه، انسداد یا سوراخ شدن روده و انسداد مجاری کبد یا پانکراس هستند.

پیشگیری از مبتلا شده به کرم آسکاریس چگونه است؟

روش‌های جلوگیری از کرم آسکاریس در روده، شامل رعایت رعایت بهداشت فردی و محیطی و درمان افراد مبتلاست. همچنین باید دست‌ها را به صورت مکرر با آب و صابون بشویید، ناخن‌ها را کوتاه نگهدارید و در مکان‌های بدون لوله‌کشی آب آشامیدنی را جوشانده و میل کنید.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آسکاریس قرار دارند؟

کرم‌های آسکاریس در مناطقی در سراسر جهان زندگی می‌کنند، اما بیشتر در مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری رایج هستند. این موجودات زنده، در بخش هایی از جهان که بهداشت آنها کمتر از استانداردهای مدرن است، بسیار شایع‌تر هستند. به طور کلی برخی از عوامل ریسک خطر ابتلا به این بیماری را بالا می‌برد که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد:

• قرار گرفتن در معرض خاک آلوده
• بازدید یا زندگی در یک منطقه نیمه گرمسیری یا گرمسیری
• عدم وجود سرویس بهداشتی مدرن
• عدم دفع مناسب مدفوع
• استفاده از مدفوع آلوده به عنوان کود برای محصولات کشاورزی

ظروف و لباس‌ها را در خانواده‌هایی که فرد مبتلا در آن حضور دارد، جداگانه بجوشانید تا بیماری به افراد دیگر منتقل نشود.

کلام آخر…

آسکاریس، یک بیماری کرمی است که می‌تواند عوارض جدی در دستگاه گوارش، تنفس و عصبی را ایجاد کند. شناخت علائم و درمان زودهنگام در این شرایط مهمترین چیزی است که باید رعایت شود. در این مطلب به بررسی علائمی پرداختیم که هر فردی ممکن است در زندگی خود با آن روبه‌رو شود، اگر این علائم مربوط به وجود آسکاریس در بدن شما باشد، با انجام آزمایشاتی که پزشک از شما می‌خواهد و تشخیص زودهنگام و پس از آن شروع روند درمان، همه چیز رو به بهبودی خواهد رفت. اگر شما یا اطرافیانتان هم تا به حال به این بیماری دچار شده‌‌اید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

میزان شیوع کرم آسکاریس در روده انسان چقدر است؟

آسکاریازیس یکی از شایع ترین عفونت های انگلی انسان است. آسکاریازیس بیشتر در کودکان 3 تا 8 ساله دیده می شود و اگر به منطقه‌ای از جهان با شرایط بهداشتی ضعیف سفر کنید، ممکن است به آسکاریازیس مبتلا شوید.

بهترین داروی کرم آسکاریس کدام است؟

اصولا داروی مناسب را باید پزشک تجویز کند اما در اکثر مواقع داروهایی مثل آلبندازول (albendazole)  و مبندازول (mebendazole) به فرد مبتلا داده می‌شود.

چرا کودکان بیشتر در معرض ابتلا هستند؟

یکی از دلایل اصلی ابتلا به آسکاریس، قرار گرفتن در محیط آلوده و تماس آن با دهان است. این موضوع بیشتر در کودکان دیده می‌شود و بنابراین درصد ابتلا در آنها بیشتر است.

آیا کرم آسکاریس مسری بوده و در صورت وجود به افراد دیگر منتقل می‌شود؟

در صورتی که دست‌ها آلوده به انگل که در مدفوع است شود، باعث آلوده شدن افراد دیگر خواهد شد.