نخاع بخشی از دستگاه عصبی مرکزی بدن است که از سر آغاز شده و تا بالای لگن امتداد مییابد. نخاع مسئول انتقال پیامهای عصبی مغز به دیگر اندامهای بدن است. هرگونه آسیب به بخشهای مختلف نخاع، انتقال پیامهای عصبی را با مشکل مواجه میکند. با توجه به شدت آسیب، بیمار بخشی از تواناییهای حرکتی و حسی خود را از دست میدهد. بالاترین میزان آسیب نخاعی، موجب فلج شدن کامل بیمار میشود. این بیماران به مراقبتهای خاصی نیاز دارند، از همین رو در ادامه درباره اهمیت پرستاری از مریض قطع نخاع در منزل و نحوه پرستاری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی صحبت میکنیم.
ضایعه نخاعی و علت ایجاد آن
ضایعه نخاعی (spinal cord injury) در پی آسیب به طناب نخاعی ایجاد شده و به معنای تخریب سلولهای نخاعی است که انتقال پیام عصبی را مختل میکند. عواملی که موجب آسیب نخاع میشوند، شامل تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع، حوادث شغلی، شکستگی ستون فقرات، حوادث هنگام ورزشهای شدید و برخورد جسمهای سنگین با کمر است.
آسیب نخاعی دو سطح کلی دارد که هر یک عوارض خاصی را به دنبال دارند. آسیب نخاعی ناقص (Incomplete lesions) زمانی ایجاد میشود که تنها بخشی از نخاع آسیب دیده و فرد بعضی از تواناییهای حرکتی خود را از دست میدهد. در آسیب نخاعی کامل (Complete lesion) شدت ضربه وارد شده به اندازهای است که فرد کلیه عملکرد حسی و حرکتی خود را از دست میدهد، زیرا ارتباط طناب نخاعی به طور کامل قطع شده است.
همچنین بخوانید: بیماری پیسی چیست؟ علائم، انواع، تشخیص و درمان
نگهداری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی
بیمارانی که به هر دلیلی به ضایعه نخاعی مبتلا شدهاند، به مراقبتهای خاصی نیاز دارند. پرستاری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی در منزل باید به شیوه صحیحی انجام شود. یکی از مواردی که سلامت بیماران قطع نخاع را تهدید میکند، عوارض پس از بیماری است. بیماریهایی مانند عفونتهای ادراری، زخم بستر و غیره ممکن است در بیماران قطع نخاعی بروز کند. به همین دلیل نگهداری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی کاری تخصصی و ویژه است که به آموزشهای خاصی نیاز دارد.
با توجه به اینکه اعضای خانواده معمولا دانش و مهارت کافی برای نگهداری از این بیماران را ندارند، وجود یک پرستار بیمار در منزل ضروری است. در واقع رعایت نکات مراقبتی در سلامت این بیماران، اهمیت پرستاری از مریض قطع نخاع در منزل را نشان میدهد.
همچنین بخوانید: پرستاری از بیماران مبتلا به آسم در منزل
آشنایی با مراقبت های لازم برای بیماران قطع نخاعی در منزل
مراقبت از بیمار قطع نخاعی در منزل نیازمند رعایت نکات مختلفی است تا سلامت این بیماران تضمین شود. در ادامه به معرفی نکات مهم در پرستاری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی میپردازیم:
- این بیماران در خطر ابتلا به زخم بستر و بیماریهای پوستی قرار دارند، به همین دلیل باید با حرکت دادن بیمار و جابجایی بدن، مانع از ایجاد زخم بستر شد.
- در مراقبت از بیمار قطع نخاعی، حرکت دادن مفاصل و عضلات نیز اهمیت دارد، چرا که بیمار ممکن است به مشکلاتی مانند خشک شدن مفاصل مبتلا شود.
- بیماران قطع نخاع توانایی کنترل ادرار را ندارند، به همین دلیل از سوند ادراری استفاده میشود. به علت احتمال ابتلا به عفونتهای ادراری، رعایت نکات لازم و موارد بهداشتی بسیار ضروری است.
- در بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی، توانایی حرکتی بیمار از دست میرود. به همین دلیل برای حرکت و جابجایی باید از ویلچر استفاده نمود.
در مجموع مراقبت از بیمار قطع نخاعی در منزل باید به گونهای انجام شود تا سلامت بیمار تضمین شده و شرایط مناسبی برای نگهداری از او فراهم شود.
اقداماتی جهت مراقبت پرستاری در آسیب نخاعی
در نگهداری از بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی باید اقدامات مختلفی را انجام داد تا بهترین شرایط فراهم شود. انجام این اقدامات به صورت ویژه و تخصصی تاثیر پرستار روی بیماران قطع نخاعی را نشان میدهد.
- رژیم غذایی بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی باید به گونهای باشد تا بیمار به مشکلات گوارشی مانند یبوست یا اسهال مبتلا نشود.
- علائم حیاتی بیمار مانند ضربان قلب، فشار خون، تنفس و غیره باید به طور مرتب بررسی شود تا هرگونه تغییر در وضعیت بیمار به سرعت مشخص شود.
- این بیماران معمولا با مشکلات روحی پس از ابتلا به ضایعه نخاعی درگیر میشوند. پرستار با بیمار ارتباط برقرار کرده و تلاش میکند تا به ناآرامیهای روحی بیمار پایان دهد.
- یکی از مواردی که در پرستاری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی باید انجام شود، توجه به بهداشت شخصی بیمار است. بیمار قطع نخاعی فاقد توان حرکتی است و کارهای شخصی او باید توسط پرستار انجام شود.
مراقبت از بیمار قطع نخاعی در منزل باید کلیه موارد لازم برای نگهداری از این بیماران را پوشش دهد تا بیمار با مشکلات ناشی از قطع نخاع مواجه نشود.
همچنین بخوانید: وظایف پرستار بیماران سرطانی برای نگهداری در منزل
پرستاری از بیمار قطع نخاع در هنگام خواب
با توجه به اینکه بیمار قطع نخاع فاقد توانایی حرکت دادن دست و پا است، در زمان قرار دادن بیمار در تختخواب، باید به وضعیت بیمار توجه کرد. در واقع دست و پاها باید در حالت صحیحی قرار بگیرند تا از تغییر حالت پاها و مفاصل جلوگیری شود. دقت کنید که بیمار در وضعیت مناسبی قرار گرفته باشد و سپس او را برای خواب ترک کنید.
استخدام پرستار بیمار قطع نخاعی
در این مطلب اهمیت پرستاری از مریض قطع نخاع در منزل را بررسی کردیم و نکات مهم در پرستاری از این بیماران را آموزش دادیم. بیماران قطع نخاع به مراقبت مداوم نیاز دارند و برای پرستاری از آنها باید دانش و مهارت خاصی داشته باشید. همین موضوع سبب میشود تا استخدام پرستار بیمار قطع نخاع، بهترین انتخاب ممکن باشد.
تاثیر پرستار روی بیماران قطع نخاعی با توجه به اقدامات انجام شده توسط پرستار، غیرقابل انکار است. برای استخدام یک پرستار بیمار قطع نخاع میتوانید از موسسه پرستاری آسایش ایرانیان کمک بگیرید. این موسسه با پرستاران حرفهای همکاری داشته و آماده است تا بهترین پرستار را با توجه به شرایط بیمار شما اعزام کند.
سوالات متداول
ضایعه نخاعی چیست؟
ضایعه نخاعی در اثر وارد شدن ضربه به طناب نخاعی ایجاد میشود که در پی آن فرد تواناییهای حرکتی و حسی خود را از دست میدهد. اگر شدت ضربه زیاد باشد، طناب نخاعی به طور عرضی قطع شده و فرد به طور کامل فلج میشود.
در نگهداری بیماران مبتلا به ضایعه نخاعی به چه نکاتی باید توجه نمود؟
در نگهداری از این بیماران باید اقدامات لازم در جهت مراقبتهای پوستی برای پیشگیری از زخم بستر، مراقبتهای حرکتی، جلوگیری از ابتلا به عفونتهای ادراری و پیشگیری از خشک شدن مفاصل و عضلات را مدنظر قرار داد. همچنین برای جابجایی بیماران قطع نخاع باید از ویلچر استفاده کرد.
رژیم غذایی بیماران قطع نخاع چگونه است؟
رژیم غذایی این بیماران باید نیاز آنها به مواد مغذی را فراهم کند و به گونهای باشد تا از ایجاد مشکلات گوارشی مانند یبوست و اسهال جلوگیری شود.
پرستاری از بیمار قطع نخاع در هنگام خواب چگونه است؟
در هنگام خواب دست و پاها باید در وضعیت مناسبی قرار گیرند تا از کج شدن و تغییر حالت این اندامها پیشگیری شود.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.
علت ایجاد ضایعه نخاعی؟