پیری و رسیدن روزهای سالخوردگی، گاهی اوقات با بیماری های روانی در سالمندان، همراه می‌شود. شایع ترین اختلالات روانی سالمند، از جمله افسردگی، آلزایمر، اختلال دو قطبی و اختلال اضطراب هستند. بعضی از سالمندان، هیچ یک از این بیماری‌های روحی را تجربه نکرده و برخی دیگر به یک یا بیشتر از این گروه بیماری های اعصاب و روان در سالمند، مبتلا می‌شوند. به هر ترتیب لازم است که حتما علائم بیماری روانی شدید در سالمندان را شناخته و به موقع نسبت به کنترل و درمان آن، اقدام کنید.
در این مطلب از مرکز پرستاری آسایش ایرانیان قصد داریم معرفی بیماری های روانی در سالمند را دنبال کرده و کمی درباره آن‌ها بیشتر بدانیم. با ما همراه باشید.
روانشناسی در سالمندان
اختلالات روانی شایع در سالمندان
روانشناسی در سالمندان، با توجه به روحیات و شرایط خاص آن‌ها پیش رفته و باید در مورد افراد سالخورده با نظارت و ملاحظات بیشتری، انجام گیرد. سالمندان استرس‌ها و مشکلات روانی مخصوص به خود را دارند و اختلالات این دوره از زندگی، مشکلات روحی و عاطفی عمیقی به وجود می‌آورد. از این روی لازم است که حتما افراد سالخورده، مورد معاینه روانشناس قرار گرفته و در صورت تشخیص هر یک از بیماری های روانی در سالمندان، روند درمانی در پی آسیب شناسی روانی در سالمندان به موقع آغاز شود.
همچنین بخوانید: هر آنچه باید درباره عوارض جسمی و روانی آلزایمر بدانید
معرفی شایع ترین اختلالات روانی در سالمندان
همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم، افراد بالای 60 سال ممکن است دچار انواع بیماری روانی سالمندان شوند که از حد کم تا شدید، خود را نشان می‌دهند. از جمله این اختلالات روانی، موارد زیر قابل توجه هستند:
افسردگی
یکی از بارزترین و در عین حال شایع ترین اختلالات روانی سالمند، افسردگی است. سالمندانی که دچار افسردگی شده‌اند، معمولا یک حس غم همیشگی دارند و ممکن است در تصمیم‌گیری‌های خود دچار اختلال شده و بیشتر اوقات خستگی مفرط داشته باشند. همین طور احساس ناامیدی و ناتوانی (حتی در مورد کارهایی که سالمند توان انجام دادن آن‌ها را دارد)، در دوران افسردگی او را احاطه می‌کند.
اختلال دو قطبی
سالمندی که دچار اختلال دو قطبی شده، گاهی اوقات بیش از حد سرخوش و شاد به نظر رسیده و بعضی اوقات او را در حالت افسردگی شدید می‌بینید. به علاوه افکار و طرز فکر این افراد، کاملا ناپایدار بوده و ممکن است از لحظه‌ای به لحظه دیگر، تغییری غیرمنطقی داشته باشد. در نظر داشته باشید که دوره افسردگی ناشی از اختلال دو قطبی، با چیزی که در افسردگی معمولی داریم، اغلب متفاوت بوده و شدت بیشتری دارد. به طور معمول اختلال دو قطبی باید به وسیله روانپزشک تشخیص داده شده و درمان جدی در خصوص آن آغاز شود. اما نقش پرستار سالمند نیز در این میان، بسیار پررنگ بوده و در کنترل بیماری و بهبودی، موثر خواهد بود.
همچنین بخوانید: مقایسه هزینه خانه سالمندان و پرستار در منزل
آلزایمر و از دست دادن حافظه
علائم آلزایمر و از دست دادن حافظه در سالمندان
آلزایمر یکی از اختلالات جدی مغزی و روانی است که بیشتر افراد سالمند بالای 65 سال را درگیر می‌کند. این بیماری، سیر پیشرونده داشته و در صورتی که در ابتدای راه تشخیص داده شود، می‌توان روند آن را کند کرده و کنترل خوبی بر شرایط بیمار داشت. با کمک گرفتن از یک پرستار سالمند، می‌توان شرایط زندگی فرد سالخورده مبتلا به آلزایمر ابتدایی یا پیشرونده را بهبود بخشید. هذیان گویی، گم کردن تاریخ، زمان و مکان، از دست دادن حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت و دیگر موارد مشابه، از جمله علائم ابتلا به آلزایمر هستند.
وسواس فکری و عملی
اگر چه وسواس فکری و عملی، نوعی بیماری روحی است که می‌تواند در هر سنی افراد را درگیر کند، اما سالمندان نیز طیف و گروه سنی خاصی هستند که آن‌ها نسبت به این بیماری آسیب پذیر می‌نمایند. وسواس فکری و عملی خود را به شکل وسواس و هراس نسبت به آلودگی محیطی، ترس از مرگ خود یا اطرافیان، ترس از بیماری، تصورات منفی و ترسناک و … نشان می‌دهد. این بیماری می‌تواند خود را به شکل بسیار خفیف یا کاملا جدی و پیشرفته نشان دهد و بسته به مراحل آن، کنترل و درمان اختلال متفاوت خواهد بود. وسواس فکری و عملی پیشرفته بسیار مزمن شده و شرایط زندگی را برای فرد سالمند و اطرافیان او با سختی زیادی همراه خواهد کرد.
همچنین بخوانید: بررسی مشکلات پرستاران در بیمارستان
تحریک پذیری بالا
یکی دیگر از اختلالات روانی در سالمندان، تحریک پذیری بالا است که خود را به شکل سالمند بی اعصاب نشان می‌دهد. این سالمندان بی حوصله و گوشه‌گیر شده و ممکن است در برابر محرک‌های عصبی یا جسمی، عکس العمل‌های شدید داشته باشند. به طور مثال آستانه تحمل درد در این سالمندان، بسیار پایین آمده و چنین چیزی شرایط زندگی را برای آن‌ها و البته اطرافیان دشوار خواهد کرد. گاهی اوقات اگر علت بی قراری در سالمندان را دنبال کنید، به تحریک پذیری بالا می‌رسید که باید حتما تحت نظر قرار بگیرد.
اختلال استرس پس از سانحه
اختلال استرس پس از سانحه، یک مشکل روحی است که ممکن است برای هر فردی پیش بیاید. این اختلال پس از رخ دادن یک حادثه ناگوار که از توان فکری و روحی فرد خارج بوده، شکل می‌گیرد. PTSD، را در میان بازماندگان جنگ بسیار دیده‌ایم و سالمندان نیز ممکن است بر اثر عوامل مختلف و رویدادهای ناگوار، به آن دچار شوند. از آن جایی که افراد سالخورده در برابر حوادث مختلف، آسیب‌پذیرتر بوده و روحیه به مراتب شکننده‌تری دارند، ریسک ابتلا به این اختلال در آن‌ها بالاتر است. پیشروی این اختلال، کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار داده و حتما نیاز به کمک گرفتن از درمانگر خواهید داشت.
نشانه و علائم اختلالات روانی در سالمند
قطعا علائم هر اختلال روحی و روانی در افراد، بسته به نوع بیماری متفاوت است. اما در سالمندان این اختلالات خود را با علائمی چون آن چه در زیر آمده، نشان می‌دهند. در واقع با مشاهده هر یک از این علائم که بهبود نیافته و حتی بدتر شده است، باید نگران شده و پیگیری درمانی و پزشکی داشته باشید.
- تغییرات ناگهانی یا رفته رفته در خلق و خو و رفتار سالمند
- اندوه عمیق و بی علت
- گوشه‌گیری
- سوء تغذیه و بی اشتهایی و به طور کلی اختلال در تغذیه
- اختلالات خواب
- کم شدن آستانه درد
- تمایل به خودکشی و افکار ترسناک
- نگرانی بی مورد
- اضطراب و استرس بیش از اندازه
- بی‌قراری
- و موارد مشابه
سخن پایانی
در این مطلب دیدیم که شایع‌ترین بیماری های روانی در سالمندان کدامند و هر یک چه علائم و نشانه‌هایی دارند. با دنبال کردن علائم بیماری های اعصاب و روان در سالمند، می‌توانید به موقع از پزشک متخصص کمک گرفته و با همراهی پرستار سالمند، به روند بهبود و کنترل بیماری کمک کنید. شما چه نظر و تجربه‌ای در این خصوص دارید؟ آیا اختلال دیگری به معرفی بیماری های روانی در سالمند اضافه می‌کنید؟ حتما نظرات و تجربیات خود در این زمینه را با ما و دیگر کاربران وب سایت به بحث و اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
روانشناسی در سالمندان چیست؟
روانشناسی در سالمندان، با توجه به روحیات و شرایط خاص آن‌ها پیش رفته و باید در مورد افراد سالخورده با نظارت و ملاحظات بیشتری، انجام گیرد. سالمندان استرس‌ها و مشکلات روانی مخصوص به خود را دارند و اختلالات این دوره از زندگی، مشکلات روحی و عاطفی عمیقی به وجود می‌آورد.
اختلالات روانی در سالمند چه علائمی دارد؟
تغییرات ناگهانی یا رفته رفته در خلق و خو و رفتار سالمند، اندوه عمیق و بی علت، گوشه‌گیری، سوء تغذیه و بی اشتهایی و به طور کلی اختلال در تغذیه
وسواس فکری و عملی در درمان بیماری روانی سالمندان چیست؟
وسواس فکری و عملی خود را به شکل وسواس و هراس نسبت به آلودگی محیطی، ترس از مرگ خود یا اطرافیان، ترس از بیماری، تصورات منفی و ترسناک و … نشان می‌دهد. این بیماری می‌تواند خود را به شکل بسیار خفیف یا کاملا جدی و پیشرفته نشان دهد و بسته به مراحل آن، کنترل و درمان اختلال متفاوت خواهد بود.
اختلال استرس پس از سانحه در بیماران روانی سالمندان چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه، یک مشکل روانی است که ممکن است برای هر فردی پیش بیاید. این اختلال پس از رخ دادن یک حادثه ناگوار که از توان فکری و روحی فرد خارج بوده، شکل می‌گیرد. PTSD، را در میان بازماندگان جنگ بسیار دیده‌ایم و سالمندان نیز ممکن است بر اثر عوامل مختلف و رویدادهای ناگوار، به آن دچار شوند.
در صورت نیاز به خدمات پرستاری (پرستار کودک در منزل، پرستار سالمند در منزل و پرستار بیمار در منزل) با ما تماس بگیرید. کارشناسان شرکت پرستاری آسایش ایرانیان؛ آماده ارائه مشاوره رایگان، به شما هستند.
